Historia okien – jak okna zmieniały się na przestrzeni wieków

Trudno wyobrazić sobie jakikolwiek budynek bez okien. Nowoczesne rozwiązania są ekologiczne, energooszczędne i inteligentne. A jak to było wcześniej? Okna, jako takie, towarzyszyły nam od zawsze, jednak nie zawsze miały taką formę, jaką znamy obecnie.

Jak to było w zamierzchłych czasach?

Dawno temu okna miały tylko dwie funkcje: wentylację i wpuszczenie światła do wnętrza. Pod względem architektonicznym nie miały żadnego znaczenia. Stanowiły po prostu otwory w ścianach, zakrywane skórami, gałęziami lub innymi materiałami. Pamiętajmy, że dawno temu ludzkość prowadziła przede wszystkim koczowniczy tryb życia, więc ich domami były szałasy lub jaskinie.

Zmiana koczowniczego trybu życia na bardziej osiadły wymusiła zmianę w myśleniu o domu. Szałasy zostały zastąpione przez drewniane, gliniane i kamienne domy, w których okna nadal pełniły głównie użytkową rolę, ale bardziej przykładano się już do ich zabezpieczenia. Dlatego kolejny naturalnym krokiem ewolucyjnym w historii okien było dodanie okiennic. Według archeologów, pierwsze tego typu rozwiązania pojawiły się w osadach nad Morzem Śródziemnym, w starożytnej Grecji i Rzymie. Drewniane okiennice służyły jako zabezpieczenie przed warunkami pogodowymi, chłodem oraz intruzami.

W okresie hellenistycznym (od 330 do 30 r. p.n.e.) zaczęto bardziej zwracać uwagę na rolę ozdobną otworów wpuszczających światło. Bogaci mieszkańcy wypełniali okiennice marmurowymi płytkami, a architekci planowali budowle z zaznaczeniem sklepień, łuków i tarasów.

Rozwój architektury = rozwój znaczenia okien

Historia architektury nie stała w miejscu. Z biegiem czasu ludzie zaczęli wymyślać coraz to lepsze sposoby na budowę domów i ich zabezpieczanie. Chociaż szkło jest ludziom znane od bardzo dawna, to jednak pierwsze szklane okna zaczęto produkować w okolicy XIV wieku. Wcześniej do zabezpieczania otworów służyły ludziom rozciągnięte i wysuszone rybie pęcherze lub krowie i cielęce błony żołądkowe, będące półprzezroczystą warstewką, napiętą pomiędzy drewnianymi ramami okiennymi. Błona okienna była rozwiązaniem stosowanym nawet do XVII wieku, choć wtedy już sporadycznie.

W średniowieczu i w gotyku okna stopniowo przechodziły od elementów konstrukcyjnych do elementów ozdobnych, mających szczególne znaczenie w architekturze. Już w X wieku w oknach obiektów sakralnych zaczęły pojawiać się witraże, które wraz z rozwojem architektury pojawiały się w coraz większej liczbie budynków (głównie sakralnych) i wykonywane były niezwykle misternie z dużą pomysłowością.

Zdobione okna drewniane i kamienne, wypełnione witrażami, stały się obowiązkowym elementem architektury, najpierw pojawiły się w budownictwie sakralnym, a z biegiem czasu weszły do życia świeckiego. Oczywiście na pięknie zdobione okna stać było tylko najbogatszych. W ciągu kolejnych lat szklane okna rozpowszechniły się na tyle, że w XVII wieku były popularne nawet w chłopskich chatach.

Nowe surowce

Zastosowanie szkła w oknach to był krok milowy dla rozwoju tych elementów architektonicznych. Kolejnym etapem w rozwoju techniki okiennej było wynalezienie tworzyw sztucznych. Okna drewniane były najpopularniejsze jeszcze końcem XX wieku, lecz XXI wiek to przewaga liczby produkowanych i montowanych okien PVC nad drewnem. Dlaczego? Z tego względu, iż produkcja okien z tworzyw sztucznych jest po prostu tańsza.

Nie oznacza to jednak, że drewniane okna odeszły w odstawkę. Wręcz przeciwnie, drewniane ramy okienne są trwałe, ciepłe, odporne i ładne, dlatego wybierane są przez osoby ceniące sobie wysoką jakość i estetykę. Na co dzień obserwujemy wybory konsumentów na rynku i dostrzegamy coraz większe zainteresowanie oknami wykonanymi z drewna. Nasi Klienci zapytani o to dlaczego decydują się na drewno wskazują na takie czynniki jak:

• Wysoka estetyka i naturalność,
• Bardzo dobre parametry – zwłaszcza sztywność ram okiennych,
• „Ciepło” w odbiorze i dotyku,
• Wcześniejsze zadowolenie z klasycznie wykonanych okien drewnianych w domu rodzinnym.

Okna w przyszłości

A jak będą wyglądały okna za 10, 20 lub 100 lat? Na naszych oczach wchodzą w życie nowe, rewolucyjne technologie, sprawiające że okna przestają mieć wyłącznie użytkowy i ozdobny charakter, ale stają się czymś więcej. Już dziś mamy inteligentne okna energooszczędne; łatwo sobie wyobrazić w przyszłości szyby połączone z panelami słonecznymi lub takie, będące centrum zarządzania domem. To już się dzieje – przyszłość jest na wyciągnięcie ręki.