W kamienicach i w starych, drewnianych domach okna ze szprosami były częstym widokiem. Listewki pomiędzy szybami miały za zadanie utrzymywać tafle szkła i przeciwdziałać napięciom, które mogłoby prowadzić do ich pęknięcia. Nowoczesne techniki produkcji szyb wyeliminowały ten problem, a okna muszą być dzielone tylko przy bardzo dużych rozmiarach. Mimo to okna ze szprosami nadal są produkowane.
Czym są szprosy?
Szprosy okienne są wąskimi listewkami (szczeblinkami/szczebelkami), dzielącymi poszczególne elementy szyby na kilka części. Pierwotnie były to elementy konstrukcyjne, podtrzymywały szyby i rozprowadzały napięcie szkła. Dzięki temu, że pojedyncze szybki były niewielkie, nawet jeżeli jedna uległa pęknięciu, koszt wymiany był stosunkowo mały, gdyż nie trzeba było szklić całego okna.
Obecnie pod względem konstrukcyjnym nie ma takiej potrzeby, ale szprosy nadal są spotykane w ozdobnych oknach drewnianych, plastikowych i aluminiowych, choć pełnią już wyłącznie funkcję dekoracyjną.
Do najczęściej stosowanych rodzajów szprosów zaliczamy:
- Szprosy konstrukcyjne – imitujące te oryginalne, które były integralnym elementem całego okna. Jest to najstarszy, klasyczny rodzaj szprosów, który faktycznie dzieli okno na kilka segmentów. Takie okna, zwłaszcza drewniane, wyglądają imponująco i przepięknie komponują się w domach oraz w zabytkowych kamienicach. Niestety ze względu na proces produkcyjny takie okno jest znacznie droższe od standardowego.
- Szprosy wiedeńskie (naklejane) – tego typu rozwiązanie jest kompromisem pomiędzy ceną a wyglądem, gdyż uzyskuje się efekt podobny do szprosów konstrukcyjnych. Szczeblinki są naklejane na szybę z obu stron, imitując klasyczne rozwiązanie. Pakiety dwu- i trzyszybowe mogą, ale nie muszą być wyposażone w dodatkową listwę rozdzielającą szybę na kilka mniejszych części.
- Szprosy wewnątrzszybowe – umieszczane są pomiędzy taflami szkła. Dzielą pakiet szybowy na części, ale jednocześnie nie przeszkadzają w wygodnym myciu i nie wpływają na poziom izolacji okna. Mogą mieć bardzo różne kształty, pełnią funkcję dekoracyjną.
- Szprosy nakładane – są podobne do szprosów weneckich, przy czym nie przykleja się ich na stałe. Najczęściej wykonane są z PVC lub aluminium i mocowane są na zaczepach albo przy pomocy samoprzylepnej taśmy klejącej. W razie potrzeby można je bez problemu zdemontować, co ułatwia mycie szyby.
Szprosy, choć nadają oknu unikalnego charakteru, nie zawsze i nie wszędzie będą się dobrze komponowały. Jest to rzucające się w oczy rozwiązanie, zwłaszcza na tle okien bez szczebelków.
Dlatego przed decyzją trzeba dobrze zastanowić się i przemyśleć zasadność ich montażu. Z pewnością okna ze szprosami będą ciekawą propozycją do domów jednorodzinnych, odrestaurowanych zabytkowych kamienic oraz stylizowanych lokali.
Drewniane, plastykowe, aluminiowe lub mieszane okna ze szprosami mogą być wykonane w każdym kształcie, kolorze i formie. Szprosy mogą być prostymi listewkami w kolorze ramy okna albo zdobione w najrozmaitszy sposób, w zależności od wizji i gustu właściciela. W naszej galerii obejrzysz różne przykłady okien ze szprosami. To eleganckie, wyróżniające się i nietuzinkowe rozwiązanie konstrukcyjne.
Czy warto pokusić się o okna ze szprosami? Jeżeli tylko estetyka budynku na to pozwala, to naszym zdaniem jak najbardziej, warto.